De Colombiaanse cultuur
Intro →
Culturele Communities →
Taal→
Muziek en dans →
Kunst →
Sport →
Culinair →
De mensen →
intro
CULTURELE ‘MELTING POT”
Er is geen sprake van één Colombiaanse cultuur of de Colombiaan. Colombia is een echte smeltkroes van culturen. Elke stad, regio of community is onderdeel van de Colombiaanse cultuur, maar met een eigen, unieke invulling daarvan.
De cultuur is in meerdere of mindere mate beïnvloed door de indígenas (indiaanse communities) die met name wonen in La Guajira en de Amazone, vroegere slaven en/of Europeanen. Veel Colombianen zijn van gemengde afkomst ( de mestizos). De Caribische kust, Cali en Chocó (Pacific), hebben veel Afro-Colombiaanse invloeden en op de eilanden San Andrés en Providencia, is er een Afro-Caribische cultuur. In Medellín hebben zich veel Europese immigranten gevestigd en Bogotá is een mengelmoes van Europese en indiaanse invloeden.
Net zoals in veel andere Latijns Amerikaanse landen, is de Spaanse invloed groot geweest in de godsdienst. Ongeveer 75% van de bevolking is katholiek.
Ben jij geinteresseerd in de cultuur van Colombia, lees dan hier verder over de verschillende culturele gemeenschappen, taal, muziek en dans, kunst, sport en diversiteit. Aan het einde van deze gids lees je onze tips waar rekening mee te houden als je naar Colombia gaat.
Culturele communities
De diversiteit is zo groot, dat we een complete encyclopedie zouden kunnen vullen met informatie over de culturele communities in Colombia. Hier willen we je slechts een kleine indruk geven, van een aantal van de bekendere communities, die je als reiziger eventueel zou kunnen bezoeken.
Indiaanse cultuur
Ondanks dat de indiaanse bevolking maar zo’n 3-4% van de totale Colombiaanse bevolking uitmaakt, is de invloed van de “indígenas” groot en komt tot uiting in taal, tradities, muziek en dans.
Er zijn bijna 90 indiaanse stammen in Colombia, met zo’n 800.000 indígenas, Zij wonen in reservaten, die in totaal zo’n 1/3 in van de gehele oppervlakte van Colombia in beslag nemen. In de dunbevolkte Amazone, wonen meer dan 70 verschillende etnische indianengemeenschappen, zoals de Yucunas, Huitotos en Tikunas.
De grootste groep indígenas van Colombia woont in La Guajira, waar ruim 150.000 Wayúu wonen in het ruige woestijngebied. De Wayúu hebben hun huizen geopend voor toeristen en zo kun je er een tour doen, waarbij je logeert in een Ranchería, een typisch “Wayúu” huis. Tijdens zo’n tour kun je kennismaken met de cultuur van de Wayúu: je ziet hoe de beroemde Wayúu tassen worden gemaakt, kunt traditionele dans en kleding bewonderen en lokaal eten proeven. Kijk hier welke tours er te doen zijn naar La Guajira.
In de Sierra Nevada de Santa Marta wonen de Wiwa, Kankuamo, Kogui en Arhuaco. De Wiwa zijn het meest actief in het toerisme. Zo kun je een trekking maken naar Ciudad Perdida (De verloren stad), waarbij vaak wordt gewerkt met Wiwa gidsen. Lees hier onze reisgids Ciudad Perdida.
De Guambiano (ook Misak genoemd), leven in het zuiden van Colombia in Cauca. Elke dinsdag komen zij vanuit de bergen naar het dorpje Silvia, om hun spullen aan te bieden op de markt en om zelf spullen te kopen. De markt ligt op ongeveer een uur rijden vanuit Popayán.
Afro Colombiaanse cultuur
Een van de belangrijke plekken voor de Afro Colombiaanse gemeenschap is San Basilio de Palenque, vlakbij Cartagena. Palenque is gesticht door de vroegere gevluchte slaven en staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO. De cultuur en tradities van de Palenqueros zijn nog intact gebleven. Tijdens een tour met lokale gids, kan er kennisgemaakt worden met de bijzondere bewoners en hun tradities, taal (Spaans creools), muziek en eetcultuur. In Cartagena bieden de Palenqueras hun spulletjes aan in de oude stad, waar ze herkenbaar zijn aan hun kleurrijke jurken.
Afro-Caribische cultuur
De eilanden
San Andrés en Providencia liggen op een kleine 800 km ten noorden van Colombia en 150km ten oosten van Nicaragua. Met een ligging dichter bij Nicaragua dan bij Colombia en het verleden als vroegere Engelse kolonie, zijn de eilanden een vreemde eend in de bijt. Een van de bevolkingsgroepen op de eilanden is de Afro-Caraïbische Raizal, die Creools spreekt. Oorspronkelijk was het Engels-Creools, maar later kwamen er invloeden uit het Spaans en Afrikaans bij.
Diversiteit
Taal
De officiële taal is Spaans, maar officieus zijn er zo’n 70 verschillende talen in Colombia, waarvan er veel door de indiaanse communities worden gesproken. Op de Caraïbische eilanden San Andres en Providencia is Engels ook een officiële taal. Daar wordt vaak een mix gesproken van het Engels, Spaans en Creools.
Er zijn ook verschillende accenten en uitspraken van het Spaans, die per regio en stad kunnen verschillen. Aan de kust bijvoorbeeld, wordt de “r” vaak nauwelijks hoorbaar uitgesproken.
Muziek en dans
Ook in de muziek zijn er verschillende invloeden per regio. De Afrikaanse invloeden aan de kust, zorgen samen met indiaanse en Europese invloeden, voor veel Colombiaanse ritmes.
Er zijn meer dan 1,025 ritmes in 157 verschillende genres. Daarom wordt Colombia ook wel “het land met de 1000 ritmes” genoemd.
Populaire ritmes
- Cumbia, ontstaan als een dans onder de slaven, aan de Caraïbische kust
- Champeta, met vooral Afrikaanse ritmes, ontstaan in Cartagena
- Vallenato met de typerende accordeon, ooit meegenomen door Europese immigranten. Ontstaan in Noord Colombia, vlakbij Venezuela
- Salsa, populair in heel Colombia, vooral in Cali, “stad van de salsa”
- Bambuco, een traditionele folkore die is ontstaan in de Andes, met vooral Spaanse en Indiaanse invloeden en traditionele muziekinstrumenten zoals de “tiple”, een Colombiaanse gitaar.
- Joropo, de muziek van de Llaneros, de Colombiaanse “cowboys” van de Llanos, de laaglanden van Colombia. “Key” instrumenten zijn de harp en de maracas. De llaneros zingen over het dagelijkse leven op het land, over de paarden en de natuur.
- Reggaeton, een moderne muziekstijl die populair is in Colombia
Colombiaanse artiesten
Zangeres Shakira uit Barranquilla heeft internationale faam gemaakt en is Colombia’s populairste zangeres in het buitenland. Beroemde zangers zijn o.a. Carlos Vives, Juanes, Maluma en J.Balvin.
Festivals
Lang geleden, was het carnaval een manier voor alle bevolkingsgroepen om bij elkaar te komen en tradities te vieren. Ook nu is het samenzijn om tradities te vieren een belangrijk onderdeel van de Colombiaanse cultuur. Festivals geven mensen de kans om te feesten en te genieten van folklore, live muziek en lokaal eten en drinken. Colombianen hebben maar liefst 18 lange weekends per jaar, waardoor er vaak wel een festival in het vrije weekend valt.
Kunst
Kunst is te zien in vele vormen in Colombia, zoals; handgemaakte souvenirs van de Wayúu indianen, graffiti art, Botero’s beroemde “oversized” beelden en de literatuur van nobelprijs winnaar Gabriel García Marquez.
Precolumbiaanse kunst
In het Goudmuseum in Bogotá, is een grote collectie kunst te zien uit de precolumbiaanse cultuur.
Ciudad Perdida, San Augustin en Tierradentro zijn bekende archeologische sites met overblijfselen van de precolumbiaanse cultuur.
Sport
Voetbal
Colombia’s nationale sport, zowel om aan te moedigen als om zelf te spelen. Op een wedstrijddag van het nationale elftal, zie je Colombianen overdag al trots in het nationale shirt rondlopen. De cafés zijn gezellig druk tijdens de wedstrijden en er wordt hartstochtelijk aangemoedigd. Icoon van het Colombiaanse voetbal is Carlos Valderrama, met zijn blonde haardos een bekendheid in binnen-en buitenland. Huidige voetbalhelden zijn o.a. James Rodriguez, Radamel Falcao en Juan Cuadrado.
Baseball
Na voetbal de populairste teamsport en vooral erg populair aan de Caraïbische kust. Een van de bekendste baseballers is Edgar Rentería, ofwel de ‘Barranquilla baby’, die carrière heeft gemaakt in de USA. Behalve sportman is Rentería ook sociaal betrokken. Zo deed hij mee met het project Béisbol por la paz, waarbij kwetsbare jongeren letterlijk van de straat werden geplukt werden voor baseball trainingen.
Wielrennen
Een erg populaire sport in Colombia om te kijken en om zelf te beoefenen. Tijdens wielerwedstrijden zoals de Tour de France, moedigen Colombianen hun helden zoals Egan Bernal en Nairo Quintana hartstochtelijk aan, als zij de hoge bergen bedwingen. De renners kunnen perfect oefenen op de vele fietsroutes en bergachtige gebieden.
Tejo
Een spel dat in bepaalde regio’s wordt gespeeld onder locals en toeristen die iets typisch Colombiaans willen proberen. Doel is om een metalen schijf te gooien op de bocin, een andere schijf met een kleine explosieve lading, die in een bak met aarde ligt. Tejo lijkt nog het meeste op bowling. Het spel stamt uit de tijd van de Muisca indianen, waarvan wordt gezegd dat zij een gouden schijf gebruikten.
Ook atletiek en rolschaatsen zijn populaire sporten in Colombia. Bekendste atlete is Caterine Ibargüen. Andere bekende Colombiaanse sporters zijn Formule 1 coureur Juan Pablo Montoya en Mariana Pabon (BMX).
Culinair
Ook op culinair gebied, is er veel diversiteit in Colombia. Zo heeft elke regio / stad z’n eigen specialiteiten en spelen de eigen tradities een grote rol bij de bereiding van het eten. Meer weten over het traditionele eten in Colombia en de lekkerste snacks en streetfood? Lees dan meer over het lekkerste eten en drinken in Colombia Culinair. Hier kun je ook jouw favoriete regio opzoeken en lezen wat de culinaire specialiteiten zijn in dat gebied.
De Mensen
Ondanks de verschillen in cultuur, zijn er een aantal gewoontes en tradities, “typisch Colombiaans” te noemen.
Colombianen zijn over het algemeen vrolijke mensen die houden van het leven. Ze zijn trots op de Colombiaanse muziek, dans en de eetcultuur. Colombianen zijn hartelijk, nieuwsgierig, behulpzaam, dollen graag en vinden het leuk om een praatje te maken.
Check hier onze TOP 5 Typisch Colombiaans
Gezin en Familie
Familiemensen
Colombianen zijn echte familiemensen. En met familie bedoelen we niet alleen het gezin. Hierbij horen ook neven en nichten en bv. kinderen van de kinderen van de tantes. Hierbij wordt er geen onderscheid of je verre of naaste familie bent, familie is familie!
Vrouwen in het gezin
Het zijn de vrouwen die het gezin en de familie samen houden. Oma’s spelen een belangrijke rol bij de opvoeding van de kinderen en ook als de kinderen ouder worden en zelf gaan trouwen, is het heel gewoon om bij ouders en grootouders te blijven wonen. Ook andere kinderen met hun gezin wonen vaak op hetzelfde terrein. Als de ouders ouder worden, nemen de kinderen de taak van de zorg voor hun ouders op zich Er is wel een verschuiving in de traditionele rolverdeling te zien. Tegenwoordig hebben beide ouders vaak een baan en delen de zorg voor de kinderen..
Eten = liefde
Eten is een manier voor moeders en oma’s om hun familie te laten zien hoeveel ze van hen houden. Moeders en oma’s zijn dan ook vaak uren in de keuken om de maaltijden op tafel te zetten. Recepten worden doorgegeven van generatie op generatie en er zijn dan ook veel familierecepten, die in de familie worden gehouden en alleen bij hoge uitzondering worden prijsgegeven!
Macho cultuur
Macho cultuur
Mannen nemen graag hun vriendin of vrouw mee als ze uitgaan en het is minder gebruikelijk dan in de Nederlandse cultuur, om met een groep mannen op stap te gaan. Dat heeft ook met de machocultuur te maken; mannen laten graag zien dat ze een pareja hebben. Vrouwen zijn het gewend, dat mannen financieel voor hun zorgen en “going Dutch” in een restaurant, is niet gebruikelijk. Mannen zorgen graag voor hun vrouw of vriendin en vinden het ook normaal dat ze voor de vrouw betalen. Wanneer een man een vrouw mee uit vraagt, dan verwacht zij ook dat de man voor haar betaalt.
LGBT
Een huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht is legaal in Colombia en ook mogen koppels van hetzelfde geslacht kinderen adopteren. Er zijn wetten om de rechten van LGBT te beschermen en transgenders mogen hun geslacht wijzigen in hun ID documenten. De meest homovriendelijke steden in Colombia zijn Bogotá, Cartagena, Medellín en Barranquilla. Bogotá heeft met Claudia López, zelfs een lesbische burgemeester, die open is over haar sexuele geaardheid. Desondanks hebben Colombiaanse LGBT het vaak erg moeilijk in Colombia, niet in het minst door de machocultuur en de invloed van de godsdienst. Ouders denken vaak dat zij iets verkeerd hebben gedaan bij de opvoeding als hun kind homo blijkt te zijn. Als dan ook de hele familie zich ermee bemoeit, kan het lastig zijn om te worden geaccepteerd. Dit heeft er ook mee te maken, dat zij verwachten dat er geen kinderen worden geboren uit deze relaties.
Goed om te weten
Als je naar Colombia gaat, dan heb je misschien wat aan deze tips!
Vergeet de “Hollandse” punctualiteit
Maak je een afspraak met een Colombiaan? Vergeet dan de Hollandse punctualiteit en kom niet stipt op tijd. Alles binnen 45 minuten van de afgesproken tijd, is voor een Colombiaan nog “op tijd” -:) Is de afspraak al een tijdje geleden gemaakt, check dan nog even van tevoren of de afspraak wel doorgaat!
Het uiterlijk is heel belangrijk
Hou er rekening mee dat het uiterlijk heel belangrijk is voor de meeste Colombianen. Er wordt veel zorg besteed aan de make up, het haar en kleding. Als een Colombiaanse zegt, dat ze zich gaat omkleden, is ze niet met 10 minuten klaar. Dit wordt eerder een uur -:) Als Nederlander kun je je jezelf wel eens “underdressed” voelen, als je met een Colombiaan(se) op stap gaat, zelfs als je alleen maar naar de supermarkt gaat.
Laat het “tijdperk Pablo Escobar” voor wat het is
Ben je in Colombia en wil je met locals praten over Pablo Escobar? De meeste mensen zullen daar niet op ingaan, het verleden is al pijnlijk genoeg en Colombianen zijn niet trots op dit stuk van hun verleden. Liever laten ze wat achter hen ligt rusten….Wel vertellen ze je graag -vol passie-over hun dromen voor de toekomst.
Kijk hier als je meer wilt weten over de verschillende bestemmingen in Colombia. Ook vind je hier praktische informatie en tips voor het plannen van je reis en informatie over veiligheid, reisdocumenten, handige apps voor je reis naar Colombia en meer. Check deze link voor de beste hotel deals.